|
Hoi,
hoi, De
volgende opdracht zou ik jullie graag willen meegeven: Zoek
naar specifieke muziekinstrumenten in de verschillende landen en/of streken waar
jullie doorkomen. Indien mogelijk maak er een foto van en geef een beknopte beschrijving
over het gebruik en de klank of ritme. De achtergrond van de opdracht:
Muziek is gevoel en verbind mensen buiten de taal om en verder ben ik op 1 januari
2006 50 jaar muzikant bij Rothems Harmonie. Groetjes
Pa (Hein van der Putten) |
Uitwerking:
|
Turkije Istanbul
heeft vele straatjes en wijkjes waarin specifieke winkeltjes verzameld zijn. Zoek
je tuingereedschap dan moet je daar en daar zijn, zoekje electrische spullen dan
weer in een andere straat. Zo kwamen we ook een straatje tegen waar traditionele
Turkse gitaren werden verkocht. De naam van de gitaar is SAZ. De verkoper vond
het prima dat we rondkeken en wat foto's maakten. Want, we zijn trots op onze
cultuur, zo zei hij. Voor we het wisten zaten we een half uur met hem te praten,
over Europa en Turkijke en de verschillen in landen. We vergaten om het verder
over de gitaren te hebben dus veel informatie hebben we niet. Alleen dat de fretten
gemaakt zijn van plastic bandjes en niet in de hals van de gitaar zitten maar
erop. Je kunt ze dus waarschijnlijk verplaatsen of verwijderen. En bij de meesten
gitaren zit het gat in de klankkast niet onder de snaren maar aan de onderkant.
Het geluid lijkt ook gewoon op dat van een gitaar maar iets minder vol en met
een beetje de klank van een mandoline of balalaika.
|
 |  |
Winkel
met 'Turkisch Folkloric Instruments' in Istanbul | Saz-gitaren
in Selçuk |
|
 |
Iran Het tweede instrument kwamen we in Iran tegen. Het is ook een
snaarinstrument. Op een bazaar in Teheran speelde een man op een SANTOOR. De Santoor
is een instrument dat in traditionele Iraanse muziek wordt gebruikt. Het geluid
lijkt een beetje op dat van een mandoline. Net zoals bij een gitaar zijn de snaren
aan 1 kant gefixeerd en lopen over een brug naar de andere kant waar pennen zitten
om ze te spannen. Met een soort dopsleutel/kurkentrekker kun je het instrument
stemmen. De muzikant gebruikte een soort pen om de snaren aan te slaan. De Santoor
heeft 8 snaren die dubbel lijken te zijn. |
|
Oezbekistan Traditionele
muziek in Centraal Azië is nauw verbonden met de melodieën uit het Middenoosten,
Turkije en Perzië. De instrumenten die gebruikt worden zijn gelijk aan die
uit de Arabische wereld; de RABAB (RUBAB, 6-snarige mandoline), DUTAR (2-snarige
gitaar), TAMBUR (luit met een lange hals), DOMBRA/KOMUZ (2-snarige Kazachse gitaar),
NEY (fluit) en DOIRA (tamboerijn, drum) en CHANG (sitar). Vaak wordt ook nog een
Russische accordeon gebruikt. Op
de foto's oefen kids op het grote plein in Chiva voor Nowruz, het Lentefeest
op 21 maart. Onder leiding van een strenge lerares werd samen met een grote groep
dansende meiden gerepeteerd voor de festiviteiten. Enkele notabelen keken goedkeurend
toe. Nowruz blijkt later in Boechara een evenement waarbij vooral kinderen hun
kunnen laten zien in de vorm van dans, zang en muziek.
|
 |  |
Jong
muzikaal talent (zie Dagboek 34: Chiva, Oezbekistan) geeft een korte demonstratie
op een RABAB. Op de foto rechts een jongedame met een 2-snarige gitaar.
|
 |  |
De
grote tamboerijn werd RONDO of RONDA genoemd. Aan de achterkant zitten ringetjes
waardoor de duim wordt gestoken. De jongens speelden op verschillende manieren
op de tamboerijn. Met de duim slaand op de rand, met de hand in het midden of
roffelend met alleen de vingers. Zo ontstonden verassend verschillende klanken.
Kyrgyzstan
Kyrgyzstan kent nog een hele bijzondere traditie. Het MANAS is een cyclus van
mondelinge legendes die de wapenfeiten van held-der-helden Manas vertelt. Het
epos is langer dan de Odysee en deze 'Illias der steppe' wordt gezien als een
hoogtepunt van mondelinge overlevering. Een Akyn, een bard die uit dit
verhaal kan voordragen of improviseren wordt gezien als een klasse apart en zo
iemand noemt men een Manaschi. Traditioneel worden in yurts lange 24-uurs
sessies gehouden waarbij de ongeletterde Manaschi's elkaar afwisselen en
het publiek bewonderend toeluistert. In een soort eindeloze monoloog worden de
anekdotes half gesproken, half gezongen verteld. Tegenwoordig
is er een vernieuwde interesse in de Manas. Zoals bijna alle Centraal Aziatische
staten zoekt ook Kyrgyzstan sterk naar een eigen identiteit. De Kyrgyzische regering
riep 1995 uit tot 'Het jaar van de Manas' en spendeerde flink wat geld om het
1000-jarig bestaan van het heldendicht te vieren. Dit gebeurde zeker niet alleen
om muzikale redenen, het legendarische lied sterkt het geloof in eigenwaarde. |