Opdracht 7
Hoi, hoi, De volgende opdracht zou ik jullie graag willen meegeven: Zoek naar specifieke muziekinstrumenten in de verschillende landen en/of streken waar jullie doorkomen. Indien mogelijk maak er een foto van en geef een beknopte beschrijving over het gebruik en de klank of ritme. De achtergrond van de opdracht: Muziek is gevoel en verbind mensen buiten de taal om en verder ben ik op 1 januari 2006 50 jaar muzikant bij Rothems Harmonie. Groetjes Pa (Hein van der Putten)
Uitwerking:
Turkije Istanbul heeft vele straatjes en wijkjes waarin specifieke winkeltjes verzameld zijn. Zoek je tuingereedschap dan moet je daar en daar zijn, zoekje electrische spullen dan weer in een andere straat. Zo kwamen we ook een straatje tegen waar traditionele Turkse gitaren werden verkocht. De naam van de gitaar is SAZ. De verkoper vond het prima dat we rondkeken en wat foto's maakten. Want, we zijn trots op onze cultuur, zo zei hij. Voor we het wisten zaten we een half uur met hem te praten, over Europa en Turkijke en de verschillen in landen. We vergaten om het verder over de gitaren te hebben dus veel informatie hebben we niet. Alleen dat de fretten gemaakt zijn van plastic bandjes en niet in de hals van de gitaar zitten maar erop. Je kunt ze dus waarschijnlijk verplaatsen of verwijderen. En bij de meesten gitaren zit het gat in de klankkast niet onder de snaren maar aan de onderkant. Het geluid lijkt ook gewoon op dat van een gitaar maar iets minder vol en met een beetje de klank van een mandoline of balalaika.

Winkel met 'Turkisch Folkloric Instruments' in Istanbul		Saz-gitaren in Selçuk

	Iran Het tweede instrument kwamen we in Iran tegen. Het is ook een snaarinstrument. Op een bazaar in Teheran speelde een man op een SANTOOR. De Santoor is een instrument dat in traditionele Iraanse muziek wordt gebruikt. Het geluid lijkt een beetje op dat van een mandoline. Net zoals bij een gitaar zijn de snaren aan 1 kant gefixeerd en lopen over een brug naar de andere kant waar pennen zitten om ze te spannen. Met een soort dopsleutel/kurkentrekker kun je het instrument stemmen. De muzikant gebruikte een soort pen om de snaren aan te slaan. De Santoor heeft 8 snaren die dubbel lijken te zijn.

Oezbekistan Traditionele muziek in Centraal Azië is nauw verbonden met de melodieën uit het Middenoosten, Turkije en Perzië. De instrumenten die gebruikt worden zijn gelijk aan die uit de Arabische wereld; de RABAB (RUBAB, 6-snarige mandoline), DUTAR (2-snarige gitaar), TAMBUR (luit met een lange hals), DOMBRA/KOMUZ (2-snarige Kazachse gitaar), NEY (fluit) en DOIRA (tamboerijn, drum) en CHANG (sitar). Vaak wordt ook nog een Russische accordeon gebruikt. Op de foto's oefen kids op het grote plein in Chiva voor Nowruz, het Lentefeest op 21 maart. Onder leiding van een strenge lerares werd samen met een grote groep dansende meiden gerepeteerd voor de festiviteiten. Enkele notabelen keken goedkeurend toe. Nowruz blijkt later in Boechara een evenement waarbij vooral kinderen hun kunnen laten zien in de vorm van dans, zang en muziek.

Jong muzikaal talent (zie Dagboek 34: Chiva, Oezbekistan) geeft een korte demonstratie op een RABAB. Op de foto rechts een jongedame met een 2-snarige gitaar.

De grote tamboerijn werd RONDO of RONDA genoemd. Aan de achterkant zitten ringetjes waardoor de duim wordt gestoken. De jongens speelden op verschillende manieren op de tamboerijn. Met de duim slaand op de rand, met de hand in het midden of roffelend met alleen de vingers. Zo ontstonden verassend verschillende klanken. Kyrgyzstan Kyrgyzstan kent nog een hele bijzondere traditie. Het MANAS is een cyclus van mondelinge legendes die de wapenfeiten van held-der-helden Manas vertelt. Het epos is langer dan de Odysee en deze 'Illias der steppe' wordt gezien als een hoogtepunt van mondelinge overlevering. Een Akyn, een bard die uit dit verhaal kan voordragen of improviseren wordt gezien als een klasse apart en zo iemand noemt men een Manaschi. Traditioneel worden in yurts lange 24-uurs sessies gehouden waarbij de ongeletterde Manaschi's elkaar afwisselen en het publiek bewonderend toeluistert. In een soort eindeloze monoloog worden de anekdotes half gesproken, half gezongen verteld. Tegenwoordig is er een vernieuwde interesse in de Manas. Zoals bijna alle Centraal Aziatische staten zoekt ook Kyrgyzstan sterk naar een eigen identiteit. De Kyrgyzische regering riep 1995 uit tot 'Het jaar van de Manas' en spendeerde flink wat geld om het 1000-jarig bestaan van het heldendicht te vieren. Dit gebeurde zeker niet alleen om muzikale redenen, het legendarische lied sterkt het geloof in eigenwaarde.